Srpska u robnoj razmjeni sa inostranstvom ostvaruje deficit koji na godišnjem nivou iznosi više od milijardu i po maraka, ali gotovo polovina lokalnih zajednica ima višak od trgovine ostvarujući mnogo veću vrijednost izvoza nego uvoza.
Prema podacima Zavoda za statistiku RS, od 63 lokalne zajednice u Srpskoj u 28 je prošle godine vrijednost izvezene robe premašila uvezenu.
Najuspješnija lokalna zajednica u tom pogledu je Zvornik čiji je suficit u trgovini sa inostranstvom daleko najveći i na godišnjem nivou iznosi 120,45 miliona KM. Zvornik je jedini prebacio prag od 100 miliona KM suficita, a slijede ga Prnjavor sa 77,10 miliona, Kotor Varoš sa 62,43 miliona i Derventa sa 39,50 miliona KM.
I izvoz opština Mrkonjić Grad, Petrovo, Kozarska Dubica, Stanari, Šipovo i Prijedor premašuje uvoz. Suficit u robnoj razmjeni bilježe i Trebinje, Teslić, Kostajnica, Čelinac, Srbac, Foča, Milići, Lopare, Oštra Luka, Ribnik, Kneževo, Čajniče, Rudo i Šekovići. U istočnom dijelu RS među opštinama koje izvezu više robe nego što uvezu su Pale, Sokolac, Istočni Stari Grad i Han Pijesak.
I ovaj statistički parametar pokazuje razmjere uništenja privrede kojom se prije rata mogla dičiti Banjaluka. Najveći grad i administrativni centar Srpske ne samo da bilježi deficit nego je on i najizraženiji u cijeloj RS. Vrijednost banjalučkog uvoza premašila je prošle godine izvoz za čak 1,23 milijarde maraka.
– Logično je da Banjaluka ima veliki uvoz jer je postala veliki centar i sjedište institucija, ali bi on bio umnogome manji da je preživio makar dio nekadašnje industrije kojom se mogla pohvaliti. Banjaluka je umjesto industrijskog postala potrošački centar – kaže izvršni direktor Udruženja ekonomista RS – SNjOT Saša Grabovac.
Načelnik Prnjavora Darko Tomaš, čija je opština druga na listi lokalnih zajednica sa najvećim suficitom, ističe da imaju veliki broj preduzeća čija je proizvodnja izvozno orijentisana.
– Prnjavor spada u red razvijenih lokalnih zajednica i ima značajan broj privrednih subjekata čiji izvoz se mjeri desetinama miliona KM. Upravo oni utiču i da imamo suficit, a doprinose i smanjenju ukupnog deficita na nivou RS. Opredijeljeni smo da nastavimo da jačamo privredu. Gradimo novu poslovnu zonu gdje će postojeći i novi privrednici imati šansu da otvore nove pogone i radna mjesta. To je put da nastavimo sa rastom suficita – kazao je Tomaš.
Slična situacija je i u Kotor Varošu, gdje su najveći privredni subjekti u potpunosti orijentisani na plasman svojih proizvoda u inostranstvo.
– Fabrika obuće “Sportek” izvozi kompletnu proizvodnju, kao i preduzeće “Sim tehnik” koje posluje u oblasti mašinske industrije. Skoro kompletnu proizvodnju izvozi i Fabrika obuće “Dermal”, dok je uglavnom izvozno orijentisana i “Fagus grupacija” čija je dominanta djelatnost proizvodnja stolarije. Osim što doprinose izvozu, te firme zapošljavaju oko 75 odsto stanovništva naše opštine. Većina naših preduzeća najavljuje nove investicije i otvaranje novih radnih mjesta čime će povećati i izvoz i dodatno poboljšati našu trgovinsku sliku – kazao je načelnik Kotor Varoša Zdenko Sakan.
Izgradnja fabrike “R-S silikon” doprinijela je uvećanju izvoza opštine Mrkonjić Grad u posljednje dvije godine.
– Ova fabrika izvozi sve svoje proizvode, a planira proširenje kapaciteta izgradnjom jedne peći, čime će biti uduplana proizvodnja. Rezultatu naše opštine doprinosi i preuzeće “Provud” koje proizvodi stolice i potpisalo je ugovor sa “Ikeom”, čime će povećati broj zaposlenih sa 70 na 120 i time sigurno doprinijeti većoj proizvodnji i izvozu na nivou lokalne zajednice i RS – kazala je načelnica Mrkonjić Grada Divna Aničić.
Srpska
Srpska je u prošloj godini izvezla robu vrijednu 2,86 milijardi maraka, dok je, s druge strane, uvoz iznosio 4,40 milijardi KM. Time je ostvaren deficit u spoljnotrgovinskoj razmjeni u iznosu od 1,53 milijarde KM.
Deset gradova sa najvećim suficitom u spoljnotrgovinskoj razmjeni (miliona KM)
Zvornik 120,45
Prnjavor 77,10
Kotor Varoš 62,43
Derventa 39,50
Mrkonjić Grad 30,40
Petrovo 30,18
Kozarska Dubica 28,21
Stanari 23,92
Šipovo 22,67
Prijedor 19,98