38

U Spomen-kompleksu Čardak služen je pomen i položeni su vijenci povodom 33 godine od najvećeg zločina počinjenog nad srpskim civilima u ovom derventskom naselju. Na Vaskrs, 26. aprila 1992. godine, pripadnici regularne vojske Hrvatske i hrvatsko-muslimanskih paravojnih formacija ubili su 37 mještana srpske nacionalnosti, dok su ostali stradali u zarobljeništvu, logorima i tokom progona.

U ime gradonačelnika Dervente, poštu nevinim žrtvama odao je zamjenik gradonačelnika Slaven Gojković. On je tom prilikom naglasio da se zločin na Čardaku ne smije zaboraviti i da će lokalna zajednica i ubuduće njegovati kulturu sjećanja, prenoseći istinu o ovim tragičnim događajima mlađim generacijama.

Masakr na Čardaku smatra se jednim od najtežih zločina počinjenih nad Srbima u ratu u BiH, a godinama se vodi kao simbol srpskog stradanja u Posavini.

Zločin je izvršen iznenadnim upadom u srpsko naselje, s namjerom etničkog čišćenja. Mještani su odvođeni, mučeni i ubijani, kuće su pljačkane i spaljene.

U to vrijeme, jedinice HV-a (Hrvatske vojske) su prešle Savu i, uz lokalne paravojne snage, zauzele dijelove opština Derventa i Bosanski Brod, gdje je uslijedila represija nad srpskim stanovništvom. Ovo je bilo dio šireg sukoba i pokušaja stvaranja teritorijalne kontrole u Posavini.

Zločin na Čardaku do danas nije adekvatno procesuiran. Mnoge porodice još čekaju pravdu, a udruženja Srba iz Posavine redovno podsjećaju domaće i međunarodne institucije na ovaj slučaj.