Zakon o uređenju prostora i građenju,koji reguliše legalizaciju bespravno započetih ili izgrađenih objekata ,donesen je u maju 2013. godine i važio je dvije godine.U decembru 2015.godine usvojene su izmjene i dopune Zakona kojima je rok za legalizaciju produžen do kraja 2016. godine.
Legalizaciji podliježu svi objekti započeti bez propisane dokumentacije ,bez građevinske dozvole ili objekti započeti i izgrađeni uz građevinsku dozvolu pri čemu je u toku gradnje odstupljeno od te dozvole.Legalizovati se mogu stambeni,stambeno-poslovni i pomoćni objekti u gradskom i seoskom području.
Načelnik Odjeljenja za prostorno uređenje opštine Derventa Ljubica Bećarević kaže da je riječ o olakšicama za sve koji su počeli gradnju ili završili objekat bez dokumentacije, kako bi mogli objekte da uknjiže u zemljišne knjige.Obrasci za legalizaciju mogu se preuzeti u šalter sali lokalne uprave.Uz zahtjev za legalizaciju, za započete objekte bez građevinske dozvole,predaje se geodetski snimak,kopija plana,potvrda o vlasništvu zemljišta i sva druga raspoloživa dokumentacija.Ako je objekat započet ili završen sa građevinskom dozvolom, predaje se i građevinska dozvola.
“U redovnoj proceduri plaćaju se naknade za rentu i za uređenje građevinskog zemljišta,a u procesu legalizacije za objekte do 400 kvadrata,investitor ne plaća rentu, nego naknadu koja je povoljnija u odnosu na rentu.Pogodnost je što se i za objekte bruto građevinske površine do 400 kvadrata,ukoliko je objekat završen u potpunosti i stavljen u funkciju,jednim rješenjem može izdati i građevinska i upotrebna dozvola, pri čemu se dostavlja i zapisnik o izvršenom vještačenju o tehničkoj ispravnosti, mehaničkoj otpornosti, stabilnosti i kvalitetu građenja i ispunjenosti uslova za upotrebu objekta”, pojašnjava Bećarevićeva.U procesu legalizacije se na predračunsku vrijednost objekta plaća naknada za legalizaciju i dvije takse, opštinska administrativna taksa i 0,3 posto na predračunsku vrijednost koja se naplaćuje u postupku izdavanja građevinske dozvole.
Opštinska administrativna taksa za objekte čija je vrijednost do 100 hiljada KM je o,3 posto,a za one veće vrijednosti je 0,5 posto. Po procjenama iz nadležnog odjeljenja, za završetak cjelokupnog procesa legalizacije objekta treba,od dana podnošenja zahtjeva, minimalno pola godine do okončanja procesa.Nema velike razlike u proceduri između objekata u gradu i selu.Razlikuje se izdavanje lokacijskih uslova za prostore koji su pokriveni urbanističkim i regulacionim planom i onih koji nisu.Tačan broj objekata koji se treba legalizovati na području opštine nije poznat s obzirom na to da je tokom ratnih dešavanja mnogo dokumentacije uništeno. Iako je slab odziv građana,ipak se broj zahtjeva iz godine u godinu povećava.Od sredine 2013. godine do danas je podnesen 231 zahtjev, od čega u 2016.godini 39.